Mijn tienerjaren en studententijd werden beheerst door existentiële angst.
Als eerste door de Koude Oorlog en de wapenwedloop tussen de Sovjet-Unie en de VS. Het stond voor mij als een paal boven water dat dit zou eindigen in een atoomoorlog waarmee in één klap een einde zou komen aan het leven op aarde. Dus toen op 31 januari 1980 werd aangekondigd dat Koningin Juliana het volk zou toespreken via radio en TV, wist ik zeker dat dit moment was aangebroken. Gelukkig kondigde ze alleen maar haar aftreden aan en de opluchting was groot.
Verder was er het gat in de ozonlaag dat steeds groter werd door het gebruik van CFK’s. Zonder die ozonlaag zouden we allemaal huidkanker krijgen en zou eveneens een einde komen aan het leven op aarde. Niet zo plotseling als door een atoomoorlog maar toch.
En tot overmaat van ramp brak ook de AIDS epidemie uit. Dat was niet gelijk een bedreiging voor de hele mensheid maar wel voor jezelf als individu, ook als je geen homoseksuele man was. We waren aan de pil dus onveilig vrijen deed iedereen tot die tijd. Wie zou het hebben? Wanneer zou het zich openbaren?
De omslag
Gelukkig werd voor al deze doemscenario’s een oplossing gevonden. En die existentiële angst die een constante factor in mijn leven was, ebde steeds verder weg. De Berlijnse muur was gevallen en de Sovjet-Unie bestond niet meer. Het Montrealprotocol voorkwam het groter worden van het gat in de ozonlaag en er werd een medicijn gevonden waardoor je niet meer doodgaat aan AIDS.
Gisteravond was die verlammende angst opeens terug. Bij Buitenhof sprak Frans Timmermans over het gelekte rapport van IPCC waarin een desastreus toekomstbeeld geschetst wordt. Zelfs wanneer de aarde maximaal 1,5 graad zou opwarmen (we zitten nu al op 1,1), houdt het leven zoals wij gewend zijn, op te bestaan. En niet over een eeuw ofzo maar gewoon binnen 30 jaar. Zonder onmiddellijke acties, zoals stoppen met de vleesindustrie en fossiele brandstof, gaat de aarde onomkeerbaar veranderen. Die aarde gaat zich wel aanpassen maar de mens zal uitsterven, net als heel veel andere diersoorten.
Opnieuw de nachtmerrie
Ik ben echt panisch voor oorlog. Het bangst ben ik daarom voor de klimaatvluchtelingen en de oorlogen die gaan ontstaan om drinkwater, voedsel en grond. En nee, de hoop dat gewone mensen de urgentie tot veranderen zullen voelen en het tij zullen keren heb ik laten varen. De politiek zal met dwingende maatregelen moeten komen en wel vanaf vandaag. Maar ook dat zie ik niet gebeuren. Dus vanaf nu ben ik weer echt bang voor de toekomst. Net als vroeger.